Od 1 stycznia 2024 r.  osoby z niepełnosprawnością, którym wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności wyda decyzję o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia, będą mogły ubiegać się o świadczenie wspierające. Będzie je przyznawać i wypłacać ZUS. Starania o świadczenie wspierające należy zacząć od złożenia wniosku do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON) o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Jednak aby osoba z niepełnosprawnością mogła ubiegać się o wydanie takiej decyzji, musi mieć status osoby z niepełnosprawnością potwierdzony odpowiednim orzeczeniem- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Status osoby niepełnosprawnej potwierdza:

• orzeczenie o niepełnosprawności i jej stopniu – wydane przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności,
• orzeczenie o niezdolności do pracy lub orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji – wydane przez lekarzy orzekających w ZUS,
• orzeczenie o inwalidztwie – wydane przed wrześniem 1997 r. przez komisje lekarskie do spraw inwalidztwa i zatrudnienia.

Wnioski o wydanie decyzji o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia będzie można składać do wojewódzkiego zespołu  ds. orzekania o niepełnosprawności od 1 stycznia 2024 r. Dopiero po wydaniu decyzji przez WZON będzie można złożyć wniosek do ZUS-u o świadczenie wspierające.
Nie każdy jednak będzie miał prawo do świadczenia od 2024 r.  Wszystko będzie zależeć od liczby punktów w decyzji WZON oraz od tego czy opiekunowi osoby z niepełnosprawnością przysługuje inne świadczenie- wyjaśnia rzeczniczka.

Kiedy można złożyć wniosek do ZUS

• Osoby, które mają od 87 do 100 pkt, mogą ubiegać się o świadczenie od 2024 r.
• Osoby, które mają od 78 do 86 pkt, mogą ubiegać się o świadczenie od 2025 r.
• Osoby, które mają od 70 do 77 pkt, mogą ubiegać się o świadczenie od 2026 r.

Natomiast osoby, które mają co najmniej 70 pkt, będą mogły uzyskać świadczenie wspierające od 2024 r., pod warunkiem że po 31 grudnia 2023 r. opiekunom tych osób będzie przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna wypłacanego przez organ gminy.

Komu przysługuje świadczenie

Świadczenie wspierające będą mogły otrzymać osoby, które m.in.: ukończyły 18 lat, mieszkają
w Polsce, otrzymały decyzję WZON, w której poziom potrzeby wsparcia został ustalony na uprawniającym poziomie punktów. Świadczenie będzie przysługiwać bez względu na dochód, będzie zwolnione z podatku dochodowego i nie będzie mogło zostać zajęte przez komornika.

Wysokość świadczenia

Prawo i wysokość świadczenia ZUS będzie ustalał na podstawie decyzji wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności, w której będzie określony okres oraz liczba przysługujących punktów wsparcia. Świadczenie wspierające będzie wynosić od 40 do 220 proc. aktualnej wysokości renty socjalnej (w grudniu 2023 r., wynosi ona 1588,44 zł). Oznacza to, że na początku kwota świadczenia wyniesie od ok. 635 zł do blisko 3495 zł brutto, w zależności od poziomu potrzeby wsparcia:

• 95–100 pkt – 220 proc. renty socjalnej,
• 90–94 pkt – 180 proc. renty socjalnej,
• 85–89 pkt – 120 proc. renty socjalnej,
• 80–84 pkt – 80 proc. renty socjalnej,
• 75–79 pkt – 60 proc. renty socjalnej,
• 70–74 pkt – 40 proc. renty socjalnej.

Kwota świadczenia wspierającego będzie podwyższana z urzędu w związku z podwyższeniem ustawowym wysokości renty socjalnej.

Jak złożyć wniosek do ZUS

Wniosek do ZUS-u o wypłatę świadczenia będzie można złożyć wyłącznie drogą elektroniczną poprzez: Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, portal Emp@tia lub bankowość elektroniczną.

Do wniosku o świadczenie wspierające nie trzeba załączać decyzji wydanej przez WZON. Wszystkie dane, które się w niej znajdują, ZUS otrzyma z Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzeczeń o Niepełnosprawności (EKSMOoN). System ten prowadzi Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS).

Wypłata świadczenia

ZUS będzie wypłacać świadczenie wspierające wyłącznie na wskazany we wniosku numer rachunku bankowego w Polsce. Świadczenie wspierające będzie wypłacane niezależnie od innych świadczeń przysługujących osobie  z niepełnosprawnością wypłacanych przez  ZUS np. renty socjalnej czy 500+ dla osób niesamodzielnych.

Krystyna Michałek
regionalny rzecznik prasowy ZUS
w województwie kujawsko-pomorskim